Aftrek van pensioenpremies in uw aangifte inkomstenbelasting

Uw eigen (aanvullend) pensioen opbouwen

In sommige situaties is het nodig of verstandig om zelf extra pensioen op te bouwen. Hoe kunt u zelf uw pensioeninkomen aanvullen, en wat zijn de fiscale voordelen?

In welke situaties is het verstandig om zelf (extra) pensioen op te bouwen?

• Als zelfstandige of zzp'er bouwt u geen werknemerspensioen op.
• Sommige werkgevers bieden geen (of slechts een kleine) pensioenregeling aan.
• Als u een aantal jaren niet of heel weinig heeft gewerkt, waardoor er een pensioengat is ontstaan.

Maar ook als u wel een werknemerspensioen opbouwt, is het goed om na te gaan of het bedrag dat u na uw pensionering kunt verwachten, aansluit bij uw wensen. Zo niet, dan kunt u ervoor kiezen om uw pensioeninkomen zelf aan te vullen.

Er zijn verschillende manieren om dit te doen.

Opties om te sparen voor uw pensioen

U ontvangt een AOW-uitkering van de overheid. Als u in loondienst werkt of heeft gewerkt, kunt u ook een werknemerspensioen ontvangen. Zijn uw AOW en uw werknemerspensioen voldoende om uw uitgaven te dekken? Wat kunt u doen als u denkt meer inkomen nodig te hebben, of als u weinig of geen werknemerspensioen hebt opgebouwd?

Sparen met een pensioenproduct

Wilt u regelmatig geld opzijzetten voor uw pensioen? Overweeg dan een lijfrenteverzekering, bankspaarrekening of beleggingsrekening. U kunt maandelijks of jaarlijks geld storten op dit product. Uw inleg is aftrekbaar als u kunt aantonen dat u een pensioentekort heeft. Verderop geven wij u hier meer informatie over. U krijgt een deel van uw inleg terug als u aangifte inkomstenbelasting doet. Op de einddatum moet u het geld gebruiken om een pensioenuitkering aan te kopen. U betaalt belasting over het bedrag dat u ontvangt als het pensioen is ingegaan.

Eenmalige premie

Een koopsompolis is een speciale vorm van lijfrenteverzekering. Bij een koopsompolis doet u een eenmalige storting, al kunt u soms later bijstorten. Uw verzekeraar of bank belegt dit geld. Op uw pensioendatum koopt u met dit geld een uitkering. Voor een koopsompolis gelden dezelfde belastingvoordelen als voor lijfrentes en bankspaarrekeningen. Laat u goed adviseren voordat u een koopsompolis afsluit.

Aanvullend pensioen via het bedrijfspensioenplan

Betaalt u vrijwillig (een deel van) uw pensioenpremie zelf? Als uw pensioenregeling aan de voorwaarden voldoet, mag u de pensioenpremie aftrekken in uw aangifte inkomstenbelasting. Vraag uw werkgever of pensioenverzekeraar of de betreffende pensioenregeling aan de eisen voldoet.

U vermeldt de pensioenpremies met een minteken ervoor in de rubriek 'Inkomsten uit arbeid' van de aangifte inkomstenbelasting. Een eventuele vergoeding die u van uw (ex-)werkgever ontvangt, moet u eerst aftrekken.

U kunt vrijwillig betaalde pensioenpremies aftrekken tot maximaal 10 jaar na beëindiging van uw dienstverband.

Zelf sparen en investeren

U kunt ook zelf sparen of beleggen voor uw pensioen. Het voordeel hiervan is dat u in principe altijd over het geld kunt beschikken. Over uw spaargeld en beleggingen betaalt u elk jaar belasting in box 3. U betaalt deze belasting als uw vermogen boven een bepaalde drempel uitkomt. Hoeveel vermogensbelasting u betaalt, hangt af van hoe groot uw vermogen is.

Hypotheek aflossen

Als u een hypotheek heeft, kunt u besluiten meer af te lossen. Hierdoor dalen uw woonlasten als u met pensioen gaat en heeft u dus minder inkomen nodig. Over het bedrag dat u aflost, betaalt u geen rente meer. Wel vermindert dit de renteaftrek die u krijgt bij uw belastingaangifte. Kijk in uw hypotheekcontract hoeveel u elk jaar mag aflossen zonder boete van uw bank.

Pensioenproduct: lijfrenteverzekering

Welke lijfrentepremies mag u aftrekken?

De aftrek van lijfrentepremies om uw pensioen aan te vullen is aan voorwaarden onderworpen.

• U mag premies en stortingen alleen aftrekken in het jaar waarin u ze hebt betaald.
• U moet zelf de premies betalen of stortingen doen.
• Je hebt een pensioentekort.

Aftrek alleen voor een pensioentekort

U mag alleen (een deel van) uw premies en betalingen aftrekken als u een pensioentekort heeft. U kunt ook een pensioentekort hebben terwijl u als werknemer pensioen opbouwt.

Werkt u in loondienst? En betaalt u (een deel van) uw pensioenpremie zelf? Dan mag u deze premie niet aftrekken. Uw werkgever heeft deze premie op uw salaris ingehouden voordat er belasting over is ingehouden.

Om te weten of u een bedrag kunt aftrekken, moet u eerst berekenen of u een pensioentekort hebt. Heeft u een pensioentekort? Dan heeft u 'ruimte' om een bedrag af te trekken. Uw jaarruimte en uw reserveringsruimte bepalen de maximale hoogte van uw aftrek.

Jaarlijkse marge

U mag premies en betalingen voor lijfrentes aftrekken als u in het voorgaande jaar een pensioentekort had. Dit noemen we de jaarruimte. De jaarruimte 2021 hangt af van uw situatie in 2020.

Reserveringsmarge

Kunt u uw jaarmarge niet volledig benutten, omdat u in het betrokken jaar minder aan premies en stortingen hebt betaald? Dan is er sprake van "ongebruikte jaarmarge". Het totaalbedrag van alle 'ongebruikte jaarruimte' is uw 'reservemarge'.

Voorbeeld

Uw jaarruimte in 2021 is € 1.555. U betaalde € 1.500 aan premies voor een lijfrenteverzekering in 2021.

U mag in 2021 € 1.500 aan premies aftrekken. De € 55 die u overhoudt, wordt meegenomen in de berekening van uw reserveringsruimte voor een later jaar.

Er is een maximum voor de reserveringsmarge. U mag nooit meer dan dit maximum aftrekken.

Hoe lang kunt u de reservemarge gebruiken?

De jaarmarge die u niet hebt gebruikt, kunt u nog gebruiken in uw reserve-marge in de 7 jaren daarna. Heeft u zowel jaarmarge als reserve marge? Gebruik dan eerst uw reserve-marge. Zo voorkomt u dat eerder niet gebruikte jaarruimte verloren gaat.

In uw 'reserve marge 2021' kunt u uw eerder ongebruikte jaarmarge uit 2014 tot en met 2020 gebruiken. In 2022 vervalt elke ongebruikte jaarmarge uit 2014.

Maximumbedrag voor alle lijfrenteproducten samen

Het maximumbedrag dat u mag aftrekken, geldt voor al uw lijfrenteproducten samen.

Voorbeeld

Uw jaarruimte in 2021 is € 1.600 en u heeft geen reserveringsruimte. In 2021 betaalde u € 1.500 aan premies voor een lijfrenteverzekering en € 500 op een lijfrenterekening. In totaal betaalde u dus € 2.000 voor lijfrentes.

Met uw jaarruimte mag u maximaal € 1.600 aftrekken van uw inkomen in box 1. De overige € 400 mag u niet aftrekken in uw belastingaangifte. Niet in 2021 en ook niet in een later jaar. Maar u kunt er wel rekening mee houden in de belasting die u betaalt over de uitkering(en) uit uw lijfrente.

Bewijs van betalingen

Een lijfrenteverzekering kan een lange looptijd hebben. Premies kunnen aftrekbaar zijn in het jaar van betaling. Als dat zo is, zorg dan dat u betalingsbewijzen beschikbaar heeft. En bewaar ze. Dat geldt ook voor de polis, de communicatie met de verzekeraar, etc. Bewaar zoveel mogelijk.

Als u besluit de premie niet af te trekken in uw aangifte inkomstenbelasting of als er geen ruimte is om de premie af te trekken, bewaar de aangifte dan goed. U kunt het gebruiken om aan te tonen dat u in het jaar van uitkering geen belastingvoordeel heeft genoten. Op het moment van uitkeren wordt bepaald of de hele uitkering belast is of dat een deel belastingvrij kan blijven op basis van saldering. U moet kunnen aantonen dat een deel van de premie in het verleden niet in aftrek is gebracht. Ook als het gaat om een periode van 20 jaar geleden. De fiscus kan niet altijd alle aangiften uit zijn administratie halen. En ook niet alle bewijzen. Bewaar deze dus goed zelf. Ook al moet u dat 20 jaar lang doen. Het is beter iets te veel te besparen dan later onnodig belasting te moeten betalen.

Emigratie uit Nederland

Als u naar het buitenland verhuist en een lijfrente hebt, krijgt u te maken met een conserverende aanslag. Wat is dat precies en wat gebeurt er na de termijn van 10 jaar voor zo'n conserverende aanslag?

Onmiddellijke belastingaanslag

Zodra u Nederland verlaat en emigreert, legt de fiscus onmiddellijk een aanslag op over de waarde van uw lijfrente. En eigenlijk zou u deze aanslag meteen moeten betalen. Maar omdat u de polis of bankspaarrekening niet meteen aflost, krijgt u uitstel van betaling. Dat uitstel duurt 10 jaar. Als u binnen die 10 jaar geen verboden handelingen verricht, vervalt de conserverende aanslag. Een verboden handeling is bijvoorbeeld het afkopen van uw lijfrente. Dus zodra dat gebeurt, wordt de aanslag geïnd en moet u belasting betalen.

Afloop van de polis in het buitenland

Als u de polis laat doorlopen zoals overeengekomen, komt u op het moment dat de polis begint uit te keren. Op dat moment zal de uitkering omgezet moeten worden in een lijfrente. Neem contact op met de verzekeraar om te bespreken wat de mogelijkheden zijn om een fiscaal nadeel te voorkomen. Zeker in internationale situaties is het lastiger om afspraken te maken. Maar de mogelijkheden zijn er, al kan het zijn dat u aan de bestaande verzekeraar vast blijft zitten.